Сахарный диабет и эндотелиальная дисфункция
https://doi.org/10.14341/2072-0351-5609
Аннотация
У больных сахарным диабетом (СД) 1 и 2 типа сосудистые заболевания занимают значительное место в структуре смертности и сопутствующих осложнений. При СД 1 типа поражается микро- и макроциркуляторное русло. Микроангиопатия при СД приводит к развитию ретино- и нефропатии, макроангиопатия ? к ускоренному равитию атеросклероза с поражением сосудов сердца, головного мозга и периферических сосудов. В патогенезе микрососудистых осложнений играют роль метаболические, гемодинамические и генетические факторы. Согласно метаболической теории, причиной изменений является длительно сушествующая гипергликемия и связанные с ней нарушения: неферментное гликозилирование белков, полиоловый путь обмена глюкозы, прямая глюкозотоксичность, нарушенный синтез гликозаминогликанов. Гемодинамическая теория объясняет формирование склеротических изменений в почках нарушением внутрипочечной гемодинамики (развитие внутриклубочковой гипертензии и гиперфильтрации). Атеросклероз у больных СД развивается вследствие ряда причин, среди которых большое значение имеют взаимодействия между гипергликемией, гиперлипидемией, оксидантным стрессом, гиперинсулинемией и гиперпроинсулинемией, изменения в системах коагуляции и фибринолиза. В последние годы возрастающее внимание при изучении причин развития и прогрессирования атеросклеротического процесса уделяется функции эндотелиальных клеток и в ряде исследований показано, что их дисфункция может отражать самые ранние изменения, ведущие к развитию атеросклероза при СД.
Об авторах
Ивона Рената Ярек-МартыноваМарина Владимировна Шестакова
Список литературы
1. Aanderud S., Krane Н., Nordoy А., // Diabetologia. - 1985. - 28:641-644
2. Antonetti D.A., Barber A.J., Khin S., et al., //Diabetes. - 1998. - 47:1953-1959
3. Arbogast B.W., Lee G.M., Raymond T.L., // Diabetes. - 1982,- 31:593-599
4. Avogaro A., Calo L., Piaruli F., et al. // Diabetes. - 1999. - 48:391 - 397
5. Bassenge E., // Br J Clin-Pharmacol. - l1992,- 34(Suppl 1 )37S-42S
6. Beckman J.S., Crow J.P., //Biochem Soc Trans. - 1993. - 21:330-4.
7. Biegelsen E.S., Loscalzo J., // Coron Artery Dis. - 1999. - 10:241-256
8. Blann A., // Br J Biomed Sci. - 1993. - 50:125-134
9. Blann A.D., McCollum C.N., //Eur J Vase Surg. - 1994. - 8:10-15
10. Brands M.W., Fitzgerald S.М., // Hypertension. - 1998. - 32:541 - 547
11. Busse R., Fleming I., Нескег М., // Еиг Heart J. - 1993. - 14 [Suppl 1]:2-9
12. Cacoub P., Carayon A., Dorent R., et al. // Rev Med Interne. - 1993. - 14:229-232
13. Calles-Escandon J., Cippola М., // Endocrine Rev. - 2001. - 22(1 ):36-52.
14. Calles-Escandon J., Mirza S.A., Garcia-Rubi E., Mortensen A., // Coron Artery Dis. - 1999. - 10-J3-30
15. Calver A., Collier J., Vallance P., // Exp Physiol. - 1993. - 78:303-26.
16. Campanini М., Airoldi G., Cusinato S., et al. // J Hypertens. - 1991. - Suppl 9:S200-S201
17. Chappey O., Wautier M.F., Boval B., Wautier J.L., // Cell Biol Toxicol. - 1996. - 12: 199-205
18. Cipolla M.J., // Metabolism. - 1999. - 48:1015-1022
19. Clarkson P., Celermajer D.S., Donald A.F., et al. // J Am Coll Cardiol. - 1996. - 28:573-579
20. Conger J.D., // HospPract. - 1994,-(Off Ed) 29:1 17-126
21. Cowan D.B., Langille B.L., // Curr Opin Lipidol. - 1996. - 7:94-100
22. De Meyer G.R., Herman A.G., // Prog Cardiovasc Dis. - 1997. - 39:325-342
23. Dosquet C., Wautier M.F., Guillausseau P.J., Wautier J.L., //Diabete Metab. - 1994. - 20:37-42
24. Elhadd T.A., Khan F., Kirk G., et al. // Diabetes Care. - 1998. - 21:1990-1996
25. Ferri C., Carlomagno A., Coassin S., et al. // Diabetes Care. - 1995.18:226-233
26. Goldin E., Casadevall М., Mourelle M., et al. // Am J Physiol. - 1996,- 270:G684-G690
27. Haefliger 1.0., Flammer J., Luscher T.F., // Invest Ophthalmol Vis Sci - 1992. - 33:2340-2343
28. Hathni Y., Kasai K., Nakamura Т., et al. // Metabolism. - 1991. - 40: 165-169
29. HibbsJ.B. Jr., // Res Immunol. - 1991. - 142:565-9.
30. Houghton J.L., Can A.A., Strogatz D.S., et al. // Am J Med. - 1997.102:245-251
31. Hsueh W.A., Anderson P.W., // Am J Cardiol. - 1993. - 72:14H-21 H
32. Huvers F.C., De Leeuw P.W., Houben A.J., et al. // Diabetes. - 1999.48:1300-1307
33. Johnston M.T., Creager S.J., Scales K.M., et al. // Circulation. - 1993.88: 2510-2516
34. Kario K., Matsuo Т., Kobayashi H., et al. // Arteriosder Thromb Vase Biol. - 1995. - 15:1 1 14-1 120
35. Koh M.S., Majewski B.B., Rhodes E.L., // Diabetes Res. - l 985. - 2: 287-289
36. Landin K„ Tengborn L., Smith U., // J Intern Med. - 1990. - 227:273-278
37. Levin E.R., // Am J Nephrol. - 1996. - 16: 246-251
38. Lip G.Y., Blann A., // Cardiovasc Res. - 1997. - 34:255-265
39. Lorenzi М., Montisano D.F., Toledo S., Barrieux A., // J Clin Invest. - 1986. - 77:322-325
40. Luscher T.F., Воск H.A., // Klin Wochenschr. - 1991. - 69:603-609
41. Luscher T.F., Tanner F.C., Tschudi M.R., Noll G., // Annu Rev Med. - 1993. - 44:395-418
42. Makimattila S., Virkamaki A., Groop P.H., et al. // Circulation. - 1996.94:1276-1282
43. Malamitsi-Puchner A., Sarandakou A., Tziotis J., et al. // Pediatr Res. - 1998. - 44:873-875
44. Mandinov L., Kaufmann F., Maier W., Hess O.M., // Semin Interv Cardiol. - 1998. - 3:5-12
45. Mann K.G., // Ann NY Acad Sci. - 1994. - 714: 265-269
46. Marsden P.A., Heng H.H.Q., Scherer S.W., et al. // JbiolChem. - 1993.268: 17478-88.
47. McFarlane R., McCredie R.J., Bonney M.A., et al. // Diabet Med. - 1999. - 16:62-66
48. Mehta J., Mehta P., Lawson D., Saldeen Т., // J Am Cardiol. - 1987,9:263-268
49. Mombouli J.V., // Drugs. - 1997. - 54 [Suppl 5]: 12-22
50. Mombouli J.V., Vanhoutte P.M., // Trends Pharmacol Sci. - 1997.18:252-256
51. Moncada S., Higgs A., // N Engl J Med. - 1993. - 329:2002-12.
52. Moncada S., Palmer R.M.J., Higgs E.A., // Pharmacol Rev. - 1991. - 43: 109-42.
53. Myrup B., Mathiesen E.R., Ronn B., DeckertT., // Diabetes Res. - 1994,- 26:33-39
54. Natarajan R., Bai W., Lanting L., Gonzales N., Nadler J., // Am J Physiol. - 1997. - 273:H2224-H2231
55. Nitenberg A., Valensi P., Sachs R., et al. // Diabetes. - 1993. - 42:1017-1025
56. Nordt Т.К., Klassen K.J., Schneider D.J., Sobel B.E., // Arteriosder Thromb. - 1993. - 13:1 822-1 828
57. Peter K., Nawroth P., Conradt C., et al. // Arteriosder Thromb Vase Biol. - 1997. - 17:505-512
58. Predel H.G., Meyer-Lehnert H., Backer A., et al. // Life Sci. - 1990.47:1837-1843
59. Quyyumi A.A., // Am J Med. - 1998. - 105: 32S-39S
60. Rabelink T.J., Bakris G.L., // Miner Electrolyte.Metab. - 1998. - 24: 381-388
61. Richardson М., Hadcock S.J., De Reske М., Cybulsky M.I., // Arteriosder Thromb. - 1994,-14:760-769
62. Riddell D.R., Owen J.S., // Vitam Horm. - 1995. - 7:25-48
63. Salvolini E., Rabini R.A., Martarelli D., et al. // Metabolism. - 1999,- 48:554-557
64. Sernau Т., Wilhelm C. Seyfert U., et al. // Vasa. - 1995. - 24:347-353
65. Sixma J.J., de Groot P.G., // Mayo Clinic Proc. - 1991. - 66:628-633
66. Skrha J., Vackova I., Kvasnicka J., et al. // Eur Clin Invest. - 1990.20:171-176
67. Standi E., Balletshofer B., Dahl B., // Diabetotogia. - 1996. - 39:1540-1545
68. Stern M.P., // Diabetes. - 1995. - 44369-374
69. Studdy P.R., Lapworth R., Bird R., // J din Pathol. - 1983. - 36:938-947
70. Takahashi H., Ito S., Hanano М., et al. // Am J Hematol. - 1992. - 41:32-39
71. Tracy R.F., Lemaitre R.N., Psaty B.M., et al. // Arteriosder Thromb Vase Biol. - 1997. - 17:1 121-1 127
72. Vallance P., Collier J., // Br Med J. - 1994. - 309:453-457.
73. Viberti G.C., Benigni A., Bognetti E., et al. // Diabet Med. - 1989. - 6:219-223
74. Wautier J.L., Zoukonrian C., Chappey O., et al. // J Clin Invest. - 1996.97:238-243
75. Wautier J.L., Setiadi H., Vilette D., et al. // Biorheology. - 1990. - 27:425-432
76. Wautier J.L., Wautier M.F., Pintigny D., et al. // Blood Cells. - 1983. - 9:221-234
77. Williams B. // Miner Electrolyte Metab. - l 998. - 24:400-405
78. Yaqoob М., Patrick A.W., McClelland P., et al. // Clin Sci (Colch). - 1993. - 85:557-562
79. Zenere B.M., Arcaro G., Saggiani F., et al. // Diabetes Care. - 1995,18:975-982
Рецензия
Для цитирования:
Ярек-Мартынова И.Р., Шестакова М.В. Сахарный диабет и эндотелиальная дисфункция. Сахарный диабет. 2004;7(2):48-52. https://doi.org/10.14341/2072-0351-5609
For citation:
Yarek-Martynova I.R., Shestakova M.V. Sakharnyy diabet i endotelial'naya disfunktsiya. Diabetes mellitus. 2004;7(2):48-52. (In Russ.) https://doi.org/10.14341/2072-0351-5609

Контент доступен под лицензией Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License (CC BY-NC-ND 4.0).